FSC – Forest Stewardship Council A.C. jest międzynarodową organizacją promującą odpowiedzialne gospodarowanie zasobami leśnymi świata. Skupia właścicieli i zarządców lasów, organizacje społeczne i przyrodnicze, firmy przetwórstwa drzewnego i papierniczego, sieci handlowe oraz osoby prywatne, zainteresowane odpowiedzialną gospodarką leśną.

     Posiadacze certyfikatu FSC muszą spełnić szereg warunków i kryteriów, które w przypadku zarządców i właścicieli lasów w Polsce  zapisane są w Tymczasowym Krajowym Standardzie Odpowiedzialnej Gospodarki Leśnej w Polsce.

     Wypełnienie warunków określonych Standardem kontrolowane jest podczas corocznych audytów. Certyfikat przyznaje się na 5 lat. RDLP w Warszawie posiada certyfikat FSC nieprzerwanie od 2003 r.

     Jednym z elementów ww. standardu jest stosowanie i prowadzenie odpowiedniej polityki w zakresie stosowania środków ochrony roślin. FSC określiła listę substancji aktywnych (FSC-STD-30-001a EN), których nieuzgodnione zastosowanie skutkuje odebraniem lub zawieszeniem certyfikatu. W przypadku konieczności użycia takiego środka ochrony roślin przez posiadacza certyfikatu FSC musi on ubiegać się o specjalną derogację, zgodnie z procedurą opisaną w dokumencie „Pesticide Derogation Procedure (FSC-PRO-30-001)" której elementem są m.in. konsultacje społeczne.

     Konieczność ogłoszenia konsultacji społecznych w tej sprawie wynika z przepisów Polityki Pestycydowej Międzynarodowej Organizacji Forest Stewardship Council A.C.

     Na liście niebezpiecznych substancji aktywnych, sporządzonej przez FSC, znajduje się m.in. substancja aktywna o nazwie chloropiryfos, która wchodzi w skład środka ochrony roślin Dursban 480 EC.

     Środek ochrony roślin Dursban 480 EC jest zarejestrowany do użycia w UE i w Polsce na mocy Decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi HOR.os-8201-49/43/2017 nr R-43/2017b, z dnia 13 lutego 2017 r., która dostępna jest na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w wyszukiwarce pod adresem: http://www.minrol.gov.pl/Informacje-branzowe/Wyszukiwarka-srodkow-ochrony-roslin/(product)/336453 .

     Dursban 480 EC jest preparatem owadobójczym przeznaczonym do zwalczania szkodników ssących i gryzących w rzepaku ozimym, kalafiorze, brokule oraz pędraków w odnowieniach, zalesieniach, na plantacjach nasiennych oraz w leśnych szkółkach iglastych i liściastych, szkółkach roślin sadowniczych i szkółkach drzew ozdobnych. Na roślinie środek działa powierzchniowo i wgłębnie. Środek przeznaczony jest do stosowania przy użyciu samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy polowych, a w uprawach małoobszarowych do stosowania przy użyciu lancy doglebowej podłączonej do opryskiwacza ciągnikowego. Maksymalna zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania w uprawach i zastosowaniach małoobszarowych wynosi 5,0 l/ha, przy cym zalecana ilość wody wynosi 1600 l/ha, a ciśnienie robocze powinno wynosić 1 atmosferę. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym wynosi 2, z odstępami pomiędzy zabiegami wynoszącymi 2 miesiące. Termin zastosowania środka jest zależny od zaobserwowanej głębokości bytowania oraz aktywności pędraków. W pierwszym roku po rójce chrabąszczy zabieg wykonuje się w okresie lipca – sierpnia, w przypadku drugiego roku po rójce pierwszy zabieg przypada na drugą połowę kwietnia, a drugi zabieg na lipiec – sierpień. W trzecim roku po rójce (III stadium pędraka), zabieg wykonuje się od drugiej połowy kwietnia do pierwszej połowy czerwca. Dursban 480 EC jest stosowany poprzez punktową iniekcję doglebową (przy zastosowaniu doglebowej lancy podłączonej do opryskiwacza ciągnikowego) na głębokość 10-30 cm wykonywaną  trzech stron, w bezpośredniej bliskości sadzonej (do 10 cm) (0,2 l cieczy roboczej na roślinę).

     Przy stosowaniu środka chemicznego Dursban 480 EC należy nie zanieczyszczać wód środkiem ochrony roślin lub jego opakowaniem, jak również nie myć aparatury w pobliżu wód powierzchniowych. Należy unikać zanieczyszczania wód poprzez rowy odwadniające z gospodarstw i dróg. Dursban jest środkiem niebezpiecznym dla pszczół i innych owadów zapylających, dla tego nie należy stosować go na rośliny uprawne w czasie kwitnienia. Nie należy używać go również w miejscach, gdzie pszczoły mają pożytek, bądź też występują kwitnące chwasty. Okresu karencji od ostatniego zastosowania środka do zbioru roślin nie dotyczy leśnictwa. Do czasu całkowitego wyschnięcia cieczy użytkowej na powierzchni roślin, obowiązuje okres prewencji ograniczających wstęp ludzi do lasu i wyprowadzania zwierząt.

     Zgodnie z ustawą o lasach, w celu zapewnienia powszechnej ochrony lasu, ich właściciele są zobowiązani do kształtowania równowagi w ekosystemach leśnych, podnoszenia naturalnej odporności drzewostanów, a w szczególności do zapobiegania, wykrywania i zwalczania nadmiernie pojawiających i rozprzestrzeniających się organizmów szkodliwych (art. 9 ustawy o lasach). Ustawa nakłada na nadleśniczego obowiązek wykonywania zabiegów zwalczających i ochronnych, w razie wystąpienia organizmów szkodliwych w stopniu zagrażającym trwałości lasów (art. 10 ustawy o lasach).

     Taka sytuacja ma miejsce po raz kolejny na obszarze zarządzanym przez RDLP w Warszawie. W maju 2017 r., z blisko 100% skutecznością, w drodze „nagłego użycia" zastosowano Dursban 480 EC do zwalczania pędraków chrabąszczy na obszarze 15,67 ha lasu. Ze względu na fakt, iż zagrożenie udatności upraw leśnych związane z występowaniem pędraków chrabąszczy na znacznie większej powierzchni w skali RDLP w Warszawie wymaga kolejnego użycia środka Dursban 480 EC, wnioskujemy o przyznanie nam derogacji na zastosowanie wymienionego powyżej środka chemicznego.

     Prognoza zagrożenia trwałości upraw spowodowanej żerowaniem pędraków chrabąszczy w 2017 r. przewiduje, że na pow. 6000 lasu ha owady chrabąszczy wystąpią w liczebności gradacyjnej (w tym na terenie nadleśnictw: Wyszków, Pułtusk i Jabłonna), której ograniczenie możliwe jest wyłącznie dzięki zastosowaniu skutecznego środka ochrony roślin. Zabieg ratowniczy prowadzony będzie jedynie na uprawach, co ograniczy jego powierzchnię do ok. 100 ha. Dotychczasowe próby zastosowania innych niż chemiczne sposobów zwalczania pędraków nie przynosiły skutków, a oprysk środkiem chemicznym Mospilan 20 SP, przy tak dużej skali problemu, okazał się niewystarczającym. Czas reakcji i konieczność dotarcia ze środkiem w systemy korzeniowe drzew wymusza użycie technik aplikacji doglebowej preparatu.

     Obecnie, jedynym środkiem zarejestrowanym w Polsce służącym do doglebowego zwalczania pędraków chrabąszczy jest Dursban 480 EC.

     W kolejnych latach spodziewany jest wzrost zagrożenia na pozostałych obszarach leśnych będących w zasięgu RDLP w Warszawie.

     Łączna powierzchnia zagrożonych upraw może wynieść ok. 200 ha.

     Od roku 2015 obserwuje się wzmożoną aktywność i pojaw rosnącej liczby pędraków chrabąszczy (majowego i kasztanowca), co w konsekwencji przybiera formę gradacji (masowego pojawu). Bez zastosowania skutecznych środków ochrony roślin (w tym Dursban 480 EC) sytuacja ta może potrwać wiele lat, co w konsekwencji może zagrozić trwałości drzewostanów na terenie RDLP w Warszawie.

     Każdego roku dokonywana jest ocena zagrożenia drzewostanów w oparciu o metodykę i zalecenia zawarte w Instrukcji Ochrony Lasu. Odbywa się to na podstawie oceny liczebności pędraków zimujących w glebie oraz liczby otworów wylotowych dorosłych imago chrabąszczy. Dodatkowo, dynamika i liczebność populacji poszczególnych chrabąszczy określana jest na podstawie formy rozwoju pędraków (wieku ich generacji).

     Położenie nadleśnictw i obszarów leśnych (najbardziej zagrożonych nadleśnictw: Wyszków, Pułtusk i Jabłonna), na których w związku z zagrożeniem udatności odnowienia lasu istnieje potrzeba zastosowania środka ochrony lasu Dursban 480 EC, obrazuje mapa RDLP w Warszawie zamieszczona na stronie:    http://mapa.warszawa.lasy.gov.pl .

     W sytuacji, koniecznego dla ratowania drzewostanów wykonania zabiegów z użyciem środka Dursban 480 EC, wykorzystana zostanie metoda z zastosowaniem lancy doglebowej podłączonej do opryskiwacza ciągnikowego, przeprowadzona w oparciu o przepisy wynikające z obowiązującego w tym zakresie prawa polskiego i UE.

     Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Warszawie prosi o zgłaszanie uwag odnośnie użycia przez RDLP środka ochrony roślin – Dursban 480EC w terminie do 07.09.2017 r. (45 dni od daty ukazania się niniejszej informacji) pocztą tradycyjną z dopiskiem „konsultacje FSC" na adres: Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Warszawie, ul. Grochowska 278, 03-841 Warszawa lub elektronicznie: rdlp@warszawa.lasy.gov.pl , w temacie wpisując „konsultacje FSC".