Aktualności Aktualności

Jedyny taki las na terenie RDLP w Warszawie

Obszar Natura 2000 Ostoja Nowodworska to wyjątkowy fragment lasu położony na terenie Nadleśnictwa Jabłonna. Jest jedynym miejscem na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Warszawie, w którym występuje zgniotek cynobrowy (Cucujus cinnaberius (Scop.)). Swoje stanowisko ma tutaj również pachnica dębowa (Osmoderma eremita).

To właśnie dla ochrony tych dwóch rzadkich chrząszczy w 2018 roku utworzony został specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Nowodworska (PLH140043). Oba gatunki do swojego rozwoju potrzebują martwych drzew. Dlatego warszawscy leśnicy we współpracy z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Warszawie, przeprowadzili działania zmierzające do poprawy mikrosiedlisk pachnicy dębowej oraz stworzenie nowych mikrosiedlisk dla zgniotka cynobrowego. W ramach prac na ponad 12 ha usunięto graby zacieniające pnie starych dziuplastych dębów by zwiększyć dopływ słonecznego ciepła i tym samym poprawić warunki rozwoju pachnicy dębowej. Zaobrączkowano także wybrane grube drzewa w celu zwiększenia ilości martwego drewna, które w przyszłości może stać się siedliskiem zgniotka cynobrowego.

By zapewnić odpowiednią ilość martwego drewna oraz ciągłość jego występowania na całym obszarze Ostoi Nowodworskiej przyjęto zasadę pozostawiania wszystkich martwych i obumierających drzew, a także sukcesywnego obrączkowania wybranych drzew. Działania te mają doprowadzić do zwiększenia liczebności zgniotka cynobrowego w lokalnej populacji i rozszerzenia jego zasięgu.

Pachnica dębowa to jeden z większych polskich chrząszczy. Długość jej ciała dochodzi do nawet 40 mm. Chrząszcz ten zasiedla wyłącznie dziuplaste drzewa z obszernymi próchnowiskami, gdzie larwy odżywiają się murszem wypełniającym dziuple. Niska wartość odżywcza pokarmu sprawia, że rozwój larw trwa 3-4 lata. Po tym okresie larwa przepoczwarza się w kokolicie zbudowanym z cząstek murszu w postać dorosłego owada. Następuje to w czerwcu lub lipcu.

Swoją polską nazwę pachnica dębowa zawdzięcza przyjemnemu i dość intensywnemu zapachowi feromonu wydzielanego przez dorosłe samce. Przypomina on zapach suszonych moreli połączony z nutką piżma.W Ostoi Nowodworskiej pachnica zamieszkuje w dziuple żywych, starych, około 200-letnich dębów. Wbrew swojej nazwie pachnica dębowa może występować również w próchnowiskach ogłowionych wierzb, starych dziuplastych lipach lub olszach.

200-letnie nowodworskie dęby są również miejscem występowania zgniotka cynobrowego. Ten niewielki charakterystycznie spłaszczony chrząszcz o matowych czerwonych pokrywach uznawany jest za relikt lasów pierwotnych. Żyje pod korą martwych dębów, grabów i topól, żywiąc się rozłożonym łykiem, poprzerastanym grzybnią. Odpowiednie dla niego siedliska tworzą się po 2-3 latach od zamarcia drzewa, kiedy łyko osiąga odpowiedni stopień rozkładu i pojawia się dostatecznie rozwinięta grzybnia. Na Mazowszu gatunek ten, poza Ostoją Nowodworską, występuje jedynie w Puszczy Kampinoskiej (skąd prawdopodobnie wtórnie przemieścił się do Parku Młocińskiego – odnotowano go tutaj po raz pierwszy w 2019 r.) i na pojedynczych stanowiskach w Puszczy Kozienickiej.

Oba gatunki chrząszczy objęte są ochroną ścisłą oraz wymienione na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Działania przeprowadzone przez leśników na terenie Ostoi Nowodworskiej mają poprawić warunki ich bytowania i umożliwić dalszy rozwój populacji. Koszty działań ochronnych pokryła RDOŚ w Warszawie.


Nadleśnictwa i inne

Mapa lasów

Polecamy Polecamy