Przygotowanie planu poprzedza zawsze dokładna inwentaryzacja i ocena stanu lasu. Leśnicy określają takie cechy lasu, jak struktura, budowa, wiek, skład gatunkowy, stan zdrowotny, warunki glebowo-siedliskowe itp. W działaniach przewidzianych do realizacji uwzględnia się cele gospodarki leśnej i funkcje, jakie pełnią lasy w urządzanym nadleśnictwie.

Przed sporządzeniem planu urządzenia lasu leśnicy dokładnie inwentaryzują zasoby leśne i oceniają stan lasu.

Obecnie plany gospodarowania na terenach leśnych wykonuje się, korzystając z najnowszych osiągnięć techniki. Podstawowym narzędziem pracy jest tu leśna mapa numeryczna (LMN), będąca częścią systemu informacji przestrzennej (GIS). Mapa ta w sposób graficzny przetwarza i przedstawia dane zebrane podczas prac terenowych. Od lat w urządzaniu lasu stosuje się również coraz doskonalsze metody wykorzystywania zdjęć lotniczych i satelitarnych, które uzupełniają wyniki prac terenowych.
W szczególnych przypadkach, na przykład po dużych pożarach lub klęskach żywiołowych okres obowiązywania planu może zostać skrócony.

Plan urządzenia lasu powinien zawierać m.in.:
• opis lasów i gruntów przeznaczonych do odnowień i zalesień,
• analizę gospodarki leśnej w minionym okresie,
• program ochrony przyrody,
• określenie zadań związanych z pozyskaniem drewna, zalesieniami i odnowieniami, pielęgnacją i ochroną lasu, gospodarką łowiecką i tworzeniem infrastruktury leśnej (budynki, drogi).

Integralną część planu urządzenia lasu stanowią także mapy analogowe w postaci arkuszy, ale także cyfrowe dostępne za pomocą serwisu interaktywnego: Bank Danych o Lasach.